ماجرای عجیب کارخانه بازیافت زباله ای که بدون زباله ماند ، زباله گردها مُچِ شهرداری را در این شهر خواباندند - مجله ابوذریون

به گزارش خبرنگاران، موضوع پسماند در شهر کرمان یک معضل بزرگ و مهم به شمار می رود که طی سال های گذشته حل نشده و هرروز هم این مشکل از جایی بیرون می زند؛ از نحوه جمع آوری زباله گرفته تا مدیریت بازیافت که می تواند ثروت آفرین باشد؛ موضوعی که احتیاج دارد مدیریت شهری کرمان برای آن چاره ای اساسی بیندیشد؛ موضوع را بزرگ ببیند و به سمت راه چاره های بزرگ نیز برود.

اینک سر کوچه ها و خیابان های شهر کرمان در بیشتر نقاط سطل زباله وجود ندارد تا شهروندان زباله هایشان را در آن بگذارند؛ زباله ها جلو منازل، روی زمین در چهارراه ها گذاشته می شود و شیرابه آنها به همراه پلاستیک های پاره شده زباله تصاویر نازیبایی را ایجاد می نماید و این درحالی است که مسائل این شیوه دفع زباله برای سلامت شهروندان در جای خود احتیاج به بررسی دارد.

طبق گفته کارشناسان روزانه بین 300 تا 350 تن زباله در شهر کرمان فراوری می شود؛ زباله هایی که بیشتر آنها تَر هستند و شرایط خوبی برای بازیافتشان وجود ندارد اما این زباله ها چه تَر و چه خشک سال هاست که درگیر نبود فرایند تفکیک مناسب، دفع غیراصولی و نهایتا آتش سوزی غیراستاندارد شده اند و مجموع این اتفاقات باعث شده معضل زباله و تاثیرات جورواجور محیطی و زیستی آن سال های طولانی گریبانگیر مردم کرمان باشد.

معضلی که برای برطرف بخشی از آن اواخر سال 1399 کارخانه بازیافت راه اندازی شد و اگرچه تا حدود پنج ماه باوجود بهره برداری و افتتاح رسمی تعطیل بود اما شهریورماه سال گذشته فعالیت خود را از سر گرفت که همان هم این روزها تعطیل شده است.

کارخانه بازیافت زباله هر چند از قدم های مهم در مدیریت پسماند بود اما از همان شروع فعالیت گاهی تعطیل و گاهی مجدد راه اندازی شد و این کار کردن و کار نکردن عملا از تاثیرگذاری این کارخانه در مدیریت پسماند کاست.

کار نکردن و غیبرطرفال بودن کارخانه بازیافت زباله از یک طرف و کامل نبودن مجموعه آن در تجزیه و بازیافت همه نوع مواد دریافتی و ظرفیت پذیرش زباله کمتر نسبت به زباله فراوریی در طرف دیگر چرخه ناکارآمدی این کارخانه را تکمیل کرد تا آنکه وقتی کارخانه راه می افتد باز نمی تواند ادامه فعالیت دهد.

علت های تعطیلی کارخانه بازیافت زباله چه بود؟

معاون پردازش و دفع پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان به زیان سرمایه گذار کارخانه بازیافت زباله و تعطیلی هشت ماهه این کارخانه اشاره نمود و اضافه نمود: طبق قرارداد با سرمایه گذار به ازای 250 تن زباله ای که روزانه در اختیار این کارخانه قرار می گرفت ماهی 70 میلیون تومان نیز به شهرداری از سوی سرمایه گذار پرداخت می شد اما متاسفانه با افزایش زباله گردهای سطح شهر و موضوع تفکیک زباله از مبدا، پسماندهای خشک برای بررسی در این کارخانه کاهش و سیر نزولی به خود گرفت و در نهایت سرمایه گذار دچار ضرر شد.

محمدباقر سلطانی ادامه داد: برای جبران ضررهای سرمایه گذار کارخانه بازیافت زباله یکسری نشست ها میان پیمانکار، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند و معاون خدمات شهری برگزار گردید تا بتواند خلاء کاهش زباله های خشک جبران شود ولی متاسفانه بعد از چندین نشست کار به نتیجه نرسید و پیمانکار کار را تعطیل کرد و قرارداد فسخ شد.

وی به قرارداد نو برای راه اندازی مجدد کارخانه بازیافت زباله اشاره نمود و ادامه داد: در قرارداد نو برای جذب سرمایه گذار به منظور فعالیت مجدد این کارخانه تمام موارد گذشته برطرف عیب و اصلاح شده است.

آنطور که معاون پردازش و دفع پسماند شهرداری کرمان به آن اشاره نمود مهمترین علت تعطیلی کارخانه بازیافت زباله متضرر شدن سرمایه گذار این کارخانه است ضرری که بخشی از آن به موضوع جمع کردن زباله خشک ها به وسیله زباله گردها بر می شود.

شهردار کرمان هم در همین زمینه در جلسه هفته پیش عمومی شورای شهر گفت: کارخانه بازیافت کرمان قرارداد سرمایه گذاری دارد و تعهد ما تحویل 200 تن زباله به سرمایه گذار بود و تعطیلی کارخانه نیز به علت کاهش این میزان رخ داده است.

تفکیک از مبدا هم به علت ها اضافه نموده شد

سعید شعرباف اضافه نمود: علت کاهش زباله کرمان شرایط تفکیک از مبدا و افزایش تعداد زباله گردها بوده است که از هشت ماه قبل باعث تعطیلی کارخانه زباله کرمان شد.

نکته قابل تامل اینکه تفکیک زباله از مبدا در دوره همین مدیریت شهری کلید خورده است؛ یعنی معین نیست چرا طرحی را کلید زده اند که به جای ایجاد زنجیره تکمیلی و بهبود فرآیند مدیریت پسماند خود به عاملی در تشدید مسائل و تعطیلی کارخانه بازیافت تبدیل شده است.

موضوع دیگری که در تعطیلی کارخانه بازیافت زباله شهر کرمان تاثیر گذاشته به نوع تعامل شهرداری با گردانندگان و سرمایه گذاران این کارخانه بر می شود؛ تعاملاتی که در ماه های گذشته با وجود کاهش زباله های خشک ورودی به این کارخانه با دریافت هزینه های ماهانه از سرمایه گذار شرایط را برای آن سخت نموده است.

حق الپرداخت به شهرداری

رییس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر کرمان در گفت وگو با ایرنا به مسائلی که باعث تعطیلی کارخانه بازیافت زباله شهر کرمان شده اشاره نمود و اضافه نمود: سرمایه گذار قبلی این کارخانه میزان قابل توجهی هزینه به شهرداری می داده و متاسفانه ضرر نموده است.

فتح الله مویدی ادامه داد: ما به شهرداری اعلام کردیم به منظور میسر شدن راه اندازی مجدد کارخانه بازیافت زباله برای سرمایه گذاران نو در این کارخانه یکسری معافیت های اقتصادی قائل شود.

به گفته وی در توافقنامه شهرداری با سرمایه گذار قبلی کارخانه بازیافت زباله تاکید شده بود که تمامی زباله های خشک روزانه به کارخانه بازیافت ارسال شود اما زباله دزدها و زباله جمع کن ها، زباله های قابل بازیافت را از سطح شهر جمع و این اتفاق حجم زباله های خشک ورودی به کارخانه بازیافت زباله را کاهش داد که در تعطیلی این کارخانه موثر بود.

جای خالی فراوری کمپوست

از دیگر مسائلی که کارخانه بازیافت زباله شهر کرمان از آن رنج می برد نبود تکنولوژی لازم برای فراوری کود کمپوست از زباله های تَر است. این کود یکی از راه چاره های بسیار موثر برای مبارزه و خنثی سازی اثرات نامطلوب زباله های تَر و رهایی جوامع بشری از معضلاتی است که منابع و محیط زیست را به خطر می اندازد.

برای اینکه عملکرد مجموعه بازیافت زباله شهر کرمان کامل باشد علاوه بر راه اندازی مجدد این کارخانه در این شهر باید نسبت به راه اندازی کارخانه فراوری کمپوست هم فکری کرد.

فکرهایی برای کمپوست شده

طبق گفته های معاون پردازش و دفع پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان برای این موضوع فکرهایی شده که اگر بموقع و هم راستای راه اندازی مجدد کارخانه بازیافت زباله اتفاق بیافتد در مدیریت پسماند شهر کرمان موثر است.

سلطانی به موضوع تفکیک زباله تَر و خشک در کارخانه بازیافت زباله و امکان نبودن بازیافت زباله تَر در این کارخانه اشاره نمود و اضافه نمود: 2 هدف کاهش دفن زباله و فراوری کمپوست از زباله های تَر از جمله اهداف ماست و در این راستا زباله تَری که در کارخانه بازیافت تفکیک می شود در آینده به کارخانه مجزای دیگری که متعلق به شهرداری است منتقل و تبدیل به کود کمپوست خواهد شد.

وی ادامه داد:در این باره 2 موضوع پیگیری می شود یا این کارخانه فراوری کود کمپوست از زباله های غیرخشک با توان و امکانات شهرداری راه اندازی خواهد شد یا این موضوع به بخش خصوصی واگذار می شود.

ضرورت افزایش حجم کارخانه بازیافت

طبق گفته های معاون پردازش و دفع پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان کارخانه بازیافت زباله این شهر علاوه بر مسائلی مثل نداشتن امکان فراوری کود کمپوست از زباله های تَر و موانعی که برای سرمایه گذاران این کارخانه وجود دارد احتیاجمند افزایش ظرفیت بازیافت زباله نیز هست.

سلطانی با اشاره به اینکه 350 تن زباله روزانه اعم از تَر و خشک در سطح شهر جمع آوری می شود گفت: آن زمانی که کارخانه دفن زباله کار می کرد فقط حدودا هفتگی 200 تا 250 تن از این میزان زباله بازیافت و 100 تن به جامانده این زباله ها دفن می شد و راهی جز این موضوع وجود نداشت.

وی با اشاره به اینکه از 250 تن زباله ای که برای بازیافت به کارخانه می رفت میزان قابل توجهی زباله تَر بود ادامه داد: چشم اندازی که برای سازمان مدیریت پسماند شهرداری داریم 2 قضیه است یکی اینکه دفن زباله به صفر برسد و دیگر اینکه یک خط فراوری دیگر در کارخانه بازیافت زباله ایجاد شود تا 100 یا 150 تن زباله دیگری که بازیافت نمی شد امکان بازیافت داشته باشد.

برطرف موانع در کارخانه بازیافت زباله

حال دوباره بعد از هشت ماه تعطیلی این کارخانه و سرنوشت تلخ برای بسیاری از زباله ها و دفن آنها در سایت های دفن زباله دوباره صحبت هایی از راه اندازی کارخانه دفن زباله می شود صحبت هایی که قرار است پیمانکار و سرمایه گذار نوی برای این کارخانه پیدا کند و یکبار برای همواره مسائلش را حل و دیگر تعطیل نشود.

معاون پردازش و دفع پسماند سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرمان با اشاره به اینکه به محض قطعی شدن قرارداد کار مزایده کارخانه بازیافت زباله به منظور راه اندازی مجدد انجام خواهد شد می گوید: تحلیل های لازم و بازبینی قرارداد برای راه اندازی مجدد این کارخانه اجرا شده و مراحل نهایی خود را طی می نماید.

سلطانی این را هم یادآور می شود که کارخانه بازیافت زباله بعد از یک دوره تعطیلی شهریور پارسال فعالیت مجدد خود را شروعه نموده بود و با ظرفیت اسمی روزانه حدود 250 تن زباله در ماه های گذشته طی هشت ساعت فعالیت کاری اقدام به بازیافت زباله می کرد.

رئیس کمیسیون خدمات شهری نیز در همین ارتباط گفت: برای فعالیت مجدد کارخانه بازیافت زباله شهر کرمان جلسه ای با موضوع مدیریت پسماند برگزار و صورت جلسه آن به شهرداری ارسال شد تا سریعا نسبت به فعالسازی مجدد این کارخانه اقدام نمایند.

آمادگی 3 متقاضی

مویدی با تاکید بر اینکه پیگیری ها برای فعالیت مجدد کارخانه بازیافت زباله از سوی شورا با جدیت دنبال می شود ادامه داد: تا به امروز سه نفر برای راه اندازی و سرمایه گذاری در این کارخانه اعلام آمادگی نموده اند.

وی با تاکید بر اهمیت راه اندازی مجدد این کارخانه گفت: میزان زیادی سرمایه شهرداری در این کارخانه خوابیده و هزینه های زیادی برای آن اجرا شده ولی متاسفانه غیبرطرفال است.

انتظار می رود مدیریت شهری کرمان موضوع پسماند را در این شهر مرکز استان در میزان و قامت این شهر ببیند و به فکر راه چاره های بزرگ و دائمی نیز باشد؛ موضوعی که باتوجه به ارزش ریالی زباله های سطح شهر که از آنها به عنوان طلای کثیف یاد می شود، می توان با ساماندهی مناسب موضوع، هم زمینه جمع آوری مناسب را از در منازل فراهم آورد و هم شاهد رویه کارشناسی در بازیافت همه آنها به شکل اصولی هم در بخش زباله های خشک و هم تر باشیم.

پسماندهای شهری بویژه زباله های خشک و تَر اگر بخوبی مدیریت و بازیافت نشوند خیلی زود کمر به نابودی محیط زیست خواهند بست زیرا شیرآبه های زباله های تَر و زباله های خشک غیرقابل تجزیه مسائل فراوانی را گریبانگیر محیط زیست ما خواهند کرد.

کارخانه بازیافت زباله کرمان کارخانه بازیافت زباله کرمان کارخانه بازیافت زباله کرمان کارخانه بازیافت زباله کرمان کارخانه بازیافت زباله کرمان