اطلس دستمزدها در ایران - مجله ابوذریون

به گزارش دنیای اقتصاد، بررسی ها نشان می دهد سابقه کاری و تسلط بر زبان انگلیسی بیشترین اثر را بر حقوق رده های مختلف کاری داشته است به طوری که تسلط بر زبان انگلیسی برای یک مدیر میانی شرکت تولیدی به طور میانگین 5/ 2 میلیون تومان افزایش حقوق به همراه دارد. این در حالی است که مدرک تحصیلی تقریبا 200 هزار تومان به حقوق این رده کاری می افزاید. آیا در بازار کار ایران شکاف جنسیتی وجود دارد؟ آمارها در سال 98 نشان می دهد یک مدیر ارشد مرد حدود 30 درصد از یک مدیر ارشد خانم بیشتر درآمد داشته است. این آمار از نظرسنجی سال 98 ایران تلنت از جامعه آماری 34 هزار و 543 نیروی شاغل در شرکت های تولیدی استخراج شده و به 12 سوال مهم در مورد بازار کار ایران در سال گذشته پاسخ داده است.

نیروی کار در چه گروه سنی واقع شده است؟

در ابتدای این مطالعه اندازه شرکت های تولیدی و سن افرادی که در این مطالعه آماری مورد بررسی قرار گرفته تشریح شده است. 46 درصد از شرکت های تولیدی که در این گزارش استفاده شده بین 100 تا 499 نفر کارمند دارند. چهار گروه دیگر روی هم 54 درصد شرکت ها را تشکیل می دهند. براساس جامعه آماری که ایران تلنت در نظر گرفته، 60 درصد گروه سنی شاغل بین 28 تا 37 سال هستند. آمارهای منتشر شده نشان می دهد از بین 34 هزار و 543 نفر نیروی شاغل، یک درصد آن یعنی حدود 345 نفر کمتر از 18 سال و یک درصد بیشتر از 63 سال دارند. 6 درصد بین 23 تا 27 سال، 28 درصد بین 28 تا 32 سال و 19 درصد بین 38 تا 42 سال دارند. 2 درصد افراد شاغل در شرکت های تولیدی نیز بین 53 تا 62 سال داشته اند. به این ترتیب 65 درصد از افرادی که در این مطالعه آماری شرکت کرده اند زیر 37 سال دارند.

در کدام شرکت ها در سال 98 افراد بیشتری مشغول به کار شده اند؟

براساس گزارش منتشر شده، از میان 38 گروه مشاغل در شرکت های تولیدی، تولید و بهره برداری با حدود 16 درصد بیشترین سهم را در میان مشاغل به خود اختصاص داده است. بعد از آن، حسابداری، حسابرسی و مالی با 14 درصد قرار گرفته است. گروه فروش و خدمات پس از فروش نیز 11 درصد از سهم بازار شرکت های تولیدی را به خود اختصاص داده اند.

در کدام فصل بیشترین فرصت شغلی ایجاد شده است؟

به رغم شیوع ویروس کرونا در پایان سال 98، آمارها نشان می دهد در فصل زمستان بیشترین فرصت شغلی در شرکت های تولیدی ایجاد شده است. براساس آمار منتشر شده در زمستان سال گذشته 31 درصد، در پاییز و تابستان 21 درصد و در بهار 26 درصد فرصت شغلی در شرکت های تولیدی ایجاد شده است.

کدام شغل ها در فصل زمستان افزایش جذب نیرو داشته اند؟

در زمستان سال گذشته برخی مشاغل به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شد. اما آمارهای منتشر شده در این گزارش نشان می دهد برخی از مشاغل در زمستان به نسبت سایر ماه های سال فرصت شغلی بیشتری داشته اند. تبلیغات و مارکتینگ، تولید و بهره برداری، تحقیق و توسعه، کنترل کیفیت و طراحی گرافیک از مشاغلی بوده اند که در فصل زمستان با اقبال بیشتری روبرو بوده اند. این در حالی است که برخی مشاغل مانند فروش و خدمات پس از فروش، حسابداری، برنامه ریزی پروژه، منابع انسانی و شبکه و فناوری اطلاعات به نسبت فصل پاییز رشد کمتری را تجربه کرده است.

در کدام بخش ها بیشترین فرصت شغلی ایجاد شده است؟

بیشترین فرصت های شغلی نیز در سال 98 در گروه فروش و خدمات پس از فروش، تبلیغات و مارکتینگ و حسابداری ایجاد شده است که حدود 40 درصد از حجم فرصت های شغلی ایجادشده در بازار شرکت های تولیدی را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر در شرکت های تولیدی بیشترین حجم استخدام اجرا شده در شرکت های متوسط یعنی 100 تا 499 نفر بوده که بیش از نصف استخدام ها (53 درصد) را به خود اختصاص داده است. علاوه براین شرکت های تولیدی بیش از 500 نفر نیز سهم 19 درصدی از فرصت های شغلی را به خود اختصاص داده اند.

آماری از حقوق و دستمزد ها

بخش دیگری از این گزارش به ارزیابی حقوق و دستمزد در شرکت های تولیدی در سال گذشته می پردازد. آمارها نشان می دهد در این مطالعه 6 هزار شاغل مشارکت کرده اند که 30 درصد آنها را خانم ها و 70 درصدشان را آقایان تشکیل داده است. این گزارش شامل خالص حقوق دریافتی در صدک های مختلف پایین و بالای جامعه است که با متغیرهایی مانند سابقه کار، تحصیلات، نوع شرکت و سایز شرکت به صورت اختصاصی سنجیده شده است. نکته قابل توجه این است که در این گزارش منظور از خالص دریافتی مبلغی است که هر شخص ماهانه پس از کسر بیمه و مالیات از کارفرما دریافت می کند. منظور از میانگین دریافتی، متوسط خالص دریافتی همه افرادی است که در آن گروه مورد نظر قرار می گیرند.

بیشترین پراکندگی سابقه کاری افراد شرکت کرده در این مطالعه بین 7 تا 15 سال سابقه داشته اند. این گروه از افراد حدود 34 درصد از جامعه آماری را تشکیل داده اند. افرادی که سابقه کاری 3 تا 7 سال دارند نیز 31 درصد بوده اند که در مجموع می توان گفت افرادی که بین 3 تا 15 سال سابقه کار دارند 65 درصد از افراد شرکت کننده در این مطالعه بوده اند. از نظر رده های سازمانی نیز بیشترین رده که 42 درصد است به کارشناسان اختصاص دارد. 39 درصد مدیر میانی و 19 درصد هم مدیر ارشد این مجموعه را تشکیل می دهند. 60 درصد شرکت های تولیدی که در این مطالعه شرکت کرده اند بیش از 100 نفر و 40 درصد کمتر از 100 نفر هستند. علاوه براین 80 درصد شرکت های مورد ارزیابی خصوصی، 14 درصد دولتی و 6 درصد بین المللی هستند.

تفاوت درآمد یک مدیر ارشد با یک کارشناس چقدر است؟

بررسی آمار منتشر شده در سال 98 نشان می دهد 2520 نفر کارشناسی که در این گزارش شرکت داشته اند، به طور میانگین 7/ 3 میلیون تومان درآمد دارند.2340 نفر مدیر میانی نیز به طور میانگین 6/ 5 میلیون تومان در ماه درآمد دارند. علاوه براین مدیران ارشد که 1140 نفر از افراد شرکت کننده در این پژوهش هستند نیز به طور میانگین درآمدهایی در حد 7/ 9 میلیون داشته اند. در واقع به طور میانگین یک مدیر ارشد 6 میلیون تومان بیشتر از یک کارشناس در ماه درآمد دارد.

کدام مشاغل بیشترین درآمد را در سال 98 ثبت کرده اند؟

در میان مدیران ارشد بیشترین درآمدها برای مدیریت عامل و هیات مدیره بوده که به طور میانگین 5/ 15 میلیون تومان در ماه درآمد داشته اند. پس از آن حسابداری و مدیریت مالی با حدود 1/ 12 میلیون و تبلیغات و مارکتینگ با 5/ 11 میلیون تومان در صدر درآمدها در رده مدیران ارشد قرار دارند. در میان مدیران میانی نیز نصب، راه اندازی و اجرا و برنامه ریزی استراتژیک و مشاوره با حدود 4/ 7 میلیون تومان درآمد در صدر حقوق بگیران مدیران میانی هستند. در میان کارشناسان نیز داروسازی با میانگین حقوق 6/ 4 درصد بیشترین درآمد و پس از آن برنامه نویسی با حدود 5/ 4 میلیون تومان درآمد واقع شده است.

کدام ویژگی افزایش حقوق بیشتری ایجاد می کند؟

آمارهای منتشرشده نشان می دهد که افزایش سابقه کار عامل مهمی در افزایش میانگین حقوق کارکنان است. در گروه کارشناسان، میانگین درآمد افرادی که 3 تا 7 سال سابقه کار دارند 8/ 3 میلیون تومان، افرادی که 7 تا 15 سال سابقه کار دارند 5/ 4 میلیون تومان و افرادی که بالای 15 سال سابقه کار دارند 5 میلیون تومان است. به عبارت دیگر با افزایش سابقه کاری، حدود 600 هزار تومان به حقوق افزوده می شود. این فاصله در رده های مدیران میانی و مدیران ارشد بیشتر است. به طوری که فردی که مدیر میانی یک شرکت تولیدی باشد و سابقه کاری اش زیر 3 سال باشد، به طور میانگین 5/ 3 میلیون تومان درآمد دارد. در حالی که اگر سابقه کاری این فرد در بازه 3 تا 7 سال قرار گیرد درآمد آن به طور میانگین 4/ 1 میلیون تومان افزایش پیدا می کند و به سطح 9/ 4 میلیون تومان می رسد. اگر سابقه کار بین 7 تا 15 سال باشد، میانگین درآمد 6/ 6 میلیون تومان است. مدیر میانی شرکت های تولیدی که سابقه کار بالای 15 سال دارند به طور میانگین 6/ 7 میلیون تومان درآمد دارند. در واقع فاصله درآمد یک فرد از زمانی که مدیر میانی یک شرکت تولیدی می شود تا زمانی که سابقه کار او به بالای 15 سال می رسد 1/ 4 میلیون تومان برآورد شده که فاصله چندانی با درآمد یک کارشناس که سابقه کاری بالای 15 سال دارد، ندارد.

در میان مدیران ارشد نیز، سابقه کاری 3 تا 7 سال منجر به درآمد 4/ 6 میلیون تومان، سابقه کاری 7 تا 15 سال به طور میانگین درآمد 5/ 9 میلیون تومان در ماه و مدیران ارشدی که بالای 15 سال سابقه دارند به طور میانگین 4/ 13 میلیون تومان در ماه درآمد دارند. نتیجه بررسی های اجرا شده این است که سابقه کاری یا به عبارت دیگر تجربه کاری در شرکت های تولیدی یکی از مهم ترین عوامل افزایش دستمزد به حساب می آید.

ارتقای زبان انگلیسی چه تاثیری در درآمد افراد دارد؟

یکی دیگر از عواملی که در این مطالعه آماری مورد ارزیابی قرار گرفته، تاثیر زبان انگلیسی در حقوق پرداختی در شرکت های تولیدی است. بررسی ها نشان می دهد که میانگین حقوق کارکنان در دو سطح زبان ابتدایی و پیشرفته فاصله معناداری دارد. به عنوان مثال کارشناسی که سطح زبان آن در حد ابتدایی است میانگین حقوق 3 میلیون و 600 تومان می گیرد، در حالی که کارشناسی که زبان انگلیسی او در سطح پیشرفته است به طور میانگین، 4 میلیون و 200 هزار تومان درآمد دارد. این فاصله درآمدی در سطوح بالای مدیریتی افزایش بیشتری می گیرد. به طوری که فاصله درآمدی مدیر میانی که سطح زبان پیشرفته دارد، حدود 2 میلیون و نیم بیشتر از مدیری می گیرد که سطح زبان آن ابتدایی است. یک مدیر میانی با سطح زبان ابتدایی 5 میلیون و 200 هزار تومان و با سطح زبان پیشرفته 7 میلیون و 700 هزار تومان درآمد دارد. در سطح مدیران ارشد یک شرکت تولیدی، داشتن مهارت زبان انگلیسی در سطح پیشرفته تفاوت درآمدی 5 میلیون و 300 هزارتومانی را به ارمغان دارد. یک مدیر ارشد با زبان انگلیسی ابتدایی به طور میانگین 8 میلیون و 800 هزار تومان و یک مدیر ارشد با سطح زبان پیشرفته 14 میلیون و 500 هزار تومان درآمد ماهانه دارد.

سطح تحصیلات چه مبلغی بر حقوق می افزاید؟

اما نکته قابل توجه این است که مدرک تحصیلی فوق لیسانس کمترین اثر در افزایش درآمد را در سطوح کاری دارد. تفاوت میانگین درآمد کارشناس و مدیر میانی در سطح لیسانس و فوق لیسانس 200 هزار تومان و تفاوت میانگین درآمد مدیر ارشد 700هزار تومان است.

حقوق کارمندان شرکت های دولتی بیشتر است یا خصوصی؟

تفاوت میانگین حقوق افراد در شرکت های تولیدی خصوصی، دولتی و بین المللی نیز نشان می دهد که یک مدیر میانی در شرکت تولیدی بین المللی بیشترین درآمد را دارد. این درآمد به طور میانگین 7 میلیون و 400 هزار تومان ثبت شده است. این در حالی است که یک مدیر میانی در یک شرکت دولتی حدود 6 میلیون و 100 هزار تومان درآمد دارد و این مبلغ در یک شرکت خصوصی به حدود 5 میلیون و نیم کاهش می یابد.

از سوی دیگر میانگین حقوق پرداختی در شرکت های بزرگ و کوچک نیز تفاوت قابل توجهی دارد. به عنوان مثال میانگین درآمد یک کارشناس در یک شرکت تولیدی کوچک (زیر 100 نفر) حدود 3 میلیون و 100 هزار تومان درآمد دارد. در حالی که حقوق یک کارشناس در شرکت تولیدی بزرگ (بالای 100 نفر) 3میلیون و 900 هزار تومان است. تفاوت درآمد یک مدیر میانی در شرکت های تولیدی بزرگ و کوچک نیز حدود یک میلیون تومان است. این تفاوت در سطوح مدیریتی ارشد به 2 میلیون تومان در ماه می رسد.

آیا در بازار کار ایران شکاف جنسیتی وجود دارد؟

براساس آمارهای اعلام شده، میزان مشارکت خانم ها در شرکت های تولیدی در سطح کارشناس 40 درصد، در سطح مدیران میانی 28 درصد و در سطح مدیران ارشد 13 درصد است. این شکاف در شرکت های تولیدی از جهت سختی کار و مسائل فرهنگی که برای رشد خانم ها در سطوح مدیریتی ارشد دیده می شود، طبیعی است. اما نکته قابل توجه این است که در سطح مدیریت ارشد یک شرکت تولیدی، سطح درآمد آقایان 28 درصد بیشتر از خانم ها گزارش شده است. این تفاوت در سطح کارشناس و مدیر میانی در حدود 8 درصد و 6 درصد گزارش شده که قابل توجیه است. زیرا در ردیف های حقوقی حق عائله مندی به طور کلی به آقایان تعلق می گیرد و در شرایط خاص به خانم ها داده می شود. اما سوال اینجاست چرا باید درآمد یک آقا در سطح مدیریت ارشد 28 درصد بیشتر از خانم در همان سطح باشد؟