معلمان میراث فرهنگی گنجینه های زنده بشری هستند - مجله ابوذریون

میراث فرهنگی به مثابه دانش، دانشی تفسیر-مبنا است و روش هایی پوزیتیو و اثباتی در این حوزه صرفا سطوح کمی از مسائل میراث فرهنگی را پاسخ می دهند، لذا برخلاف علوم تحلیلی، در این حوزه، مفسر از نقش و اهمیت بالایی برخوردار است. این موضوع در تمامی حوزه های تفسیرـمبنا صادق بوده و تفسیر دقیق و صادق از یک پدیده الزاما توامان با شناخت مفسر اتفاق می افتد. از همین رو است که در تفسیر احادیث و روایات دینی، جایگاه، شان و مرجعیت علمی و حتی اخلاقی مفسر دارای اهمیت می باشد.

علم رجال در تاریخ اسلام به همین جهت بسیار حائز اهمیت است. رجال شناسی در این معنا، اعم از زنان و مردان صاحب دانش بالا در حوزه میراث فرهنگی نقش بسیار مهمی در شناخت مسائل میراث فرهنگی دارد.

رجال میراث فرهنگی مهمترین منابع برای پاسخگویی به مسائل میراث فرهنگی محسوب می شوند، افرادی که هر یک در زمینه ای اجتهاد داشته و بویژه در باب اشیا، محوطه ها، بناها و بافت های تاریخی خاص که موضوع تحقیقشان بوده است، سخن و رایشان مبنای نظریه پردازی ها و تصمیمات عملی قلمداد می گردد.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دوره دولت نو در جهت حل معضلات و مسایل پیش آمد میراث فرهنگی به اهمیت باب اجتهاد در زمینه میراث اشاره کرد که نکته ای بسیار مهم است و بی شک معتبرترین مجتهدان حوزه میراث فرهنگی، رجالی هستند که علم، عمل و اخلاقشان توامان قرین راهشان بوده و هریک چراغی برای روشنایی یک یا چند اثر میراث فرهنگی محسوب می شوند و ایران عزیز بحمدالله در این حوزه برخوردار از یگانگانی گرامی در این حوزه است و بر ما فرض است که نسبت به گرامیداشت و پاسداشت ایشان بیش از پیش کوشا باشیم.

درخصوص تشخیص رجال در حوزه های مختلف میراث فرهنگی تجارب خوبی در جامعه جهانی وجود دارد، از جمله آنها برنامه و دستورالعمل پاسداری از گنجینه های زنده بشری است که از سوی یونسکو منتشر شده و از منظر میراث فرهنگی ناملموس به این موضوع پرداخته و توجه دولت ها و ملل مختلف را به این موضوع جلب نموده است.

گنجینه زنده بشری از منظر این دستورالعمل فردی است که به مقدار بالایی دانش و مهارت لازم برای انجام یا بازآفرینی عناصر خاصی از میراث فرهنگی ناملموس را دارد اما از جمله معیارهای مهمی که یونسکو در این بدان توجه نموده است معیار تعهد آن فرد در حوزه میراث فرهنگی است.

دستورالعمل از واژه Dedication بهره گرفته است، این واژه در معنای نزدیک به واژه وقف و فداکاری استفاده می گردد یعنی رجال یا گنجینه های زنده بشری افرادی هستند که علاوه بر دانایی و توانایی بالا در یک حوزه از میراث فرهنگی و داشتن تجربه توسعه دانش میراث فرهنگی، خود را وقف آن نموده اند و این نکته بسیار اساسی است.

معیار دیگری که در این خصوص یونسکو بدان اشاره کرد، انتقال دانش است. یعنی رجال میراث فرهنگی کسانی هستند که به موضوع آموزش و انتقال دانش و تجارب خود به نسل های آینده توجه لازم معمول داشته و عمل می نمایند. به عبارتی، رجال میراث فرهنگی همگی در معنای واقعی کلمه معلم میراث فرهنگی نیز هستند. امید است با انتقال تجارب و دانش این عزیزان به نسلهای جوان، چراغ دانش میراث فرهنگی ایران همچنان روشن بماند.