همه چیز درباره گوش درد در هنگام پرواز - مجله ابوذریون

1. گوش چطور می شنود؟

گوش این توانایی را به ما می بخشد که صداهای اطراف که در واقع ارتعاش هایی در هوا هستند را بشنویم. این ارتعاشات به وسیله کانال گوش به غشای نازکی می رسند که پرده گوش نام دارد. پرده گوش فضای داخل گوش را به طور کامل از کانال گوش جدا می نماید. در آن سوی پرده گوش، لوله ای وجود دارد که به آن شیپور استاش می گویند و از گوش میانی به پشت بینی متصل می گردد و بدین ترتیب به هوا اجازه می دهد به داخل گوش میانی یا به خارج از آن راه یابد که این امر به فشار هوای درون گوش میانی بستگی دارد که بیشتر یا کمتر از فشار هوای محیط باشد. همان طور که تعیین است شیپور استاش نباید مسدود گردد و این اتفاق ممکن است هنگام سرماخوردگی یا عفونت های تنفسی رخ دهد.

2. در هنگام صعود و فرود هواپیما در گوش ما چه اتفاقی رخ می دهد؟

با بالا رفتن هواپیما فشار هوای درون کابین به طور مرتب کاهش می یابد تا به اندازه ثابتی می رسد که در بیشتر جهت به همان اندازه باقی می ماند. به خاطر کمتر بودن فشار هوا نسبت به سطح زمین، هوای محبوس در گوش میانی باید خارج گردد. اگر این هوا خارج نگردد، فشار وارده پرده گوش را به سمت بیرون هل می دهد. این هوای اضافی به راحتی می تواند به وسیله شیپور استاش از گوش خارج گردد چرا که بیرون فرستادن هوا برای آن از مکش آسان تر است و بدین ترتیب کمتر کسی هنگام صعود هواپیما دچار گوش درد می گردد. هنگام فرود هواپیما فشار هوای درون کابین کم کم افزایش می یابد و پرده گوش را به سمت داخل می کشد. برای مقابله با آن فشار هوای درون گوش میانی باید بیشتر گردد و این کار شیپور استاش است که هوا را به داخل مکش کند.

3. چه اتفاقی در گوش رخ می دهد که در پرواز دچار گوش درد می شوید؟

اگر به سرماخوردگی یا التهاب مخاط بینی دچار باشید، غشای مخاطی شیپور استاش ممکن است متورم و مانع از عبور هوا گردد. زمانی که هواپیما ارتفاع خود را کاهش می دهد، فشار هوای پشت پرده گوش و درون گوش میانی در حد بسیار کم باقی می ماند و نمی تواند فشاری که از بیرون به پرده گوش وارد می گردد را جبران کند. در ابتدا این را به اسم فشار و سپس به شکل درد حس می کنید. به علاوه چون پرده گوش تحت فشار ثابت قرار می گیرد، نمی تواند آزادانه ارتعاش داشته باشد و شنوایی شما هم دچار مشکل می گردد.

4.چطور از مسائل گوش در پرواز جلوگیری کنیم؟

بلعیدن و خمیازه کشیدن می تواند راه لوله استاش را باز کند تا هوا وارد گوش میانی گردد و کمبود فشار هوا را جبران کند. اگر مشکل گوش شما پس از فرود هم ادامه داشت، بلعیدن را تکرار کنید. روش های دیگری همانند دمیدن در بینی، آدامس جویدن یا نوشیدن را هم امتحان کنید. البته به هنگام انجام این کارها بینی تان را با دست بگیرید. هر کدام از این راه ها که بهتر جواب داد را چند بار تا فرود کامل هواپیما تکرار کنید. در خصوص بچه ها می توانید به آن ها نوشیدنی یا پستانک دهید که حالت بلعیدن به این طریق انجام گردد.

راه دیگر استفاده از مانور والسالوا (Valsalva manoeuvre) است. در این روش باید نفستان را حبس نموده و بینی را با دست گرفته و در عین حال که دهان تان هم بسته است سعی کنید هوا را بیرون دهید. در واقع در این روش هوا خارج نمی گردد اما آن را به سمت لوله استاش هل داده اید و در حین انجام این کار حس می کنید که گوش تان دارد می ترکد چرا که هوا به گوش میانی وارد شده است. این راه حل اغلب مسأله را حل می نماید. پس آن را هر چند دقیقه در حین فرود تکرار کنید. نکته بعدی این است که هنگام کاهش ارتفاع نخوابید. از مهماندار هواپیما بخواهید در این زمان شما را بیدار کند. به علاوه روشن است که روش های بالا را تنها زمانی می توانید انجام دهید که بیدار باشید!

اگر سرما خورده اید، گوش شما کاملاً کیپ نیست و قصد پرواز دارید، می توانید اسپری ضد احتناق بینی از داروخانه ها تهیه کنید. این اسپری یاری می نماید اگر گرفتگی شیپور استاش به خاطر وجود مخاط باشد، از بین برود. بعلاوه به یاد داشته باشید 12 تا 24 ساعت پس از غواصی نباید با هواپیما سفر کنید. این توصیه برای جلوگیری از بیماری های غواصی مانند کاهش فشار (Decompression Sickness) و کیسون (Caisson) صورت می گیرد که اگرچه با گوش ارتباطی ندارد اما پرواز پس از غواصی می تواند عملکرد گوش را هم دچار اختلال کند و پرده گوش تحت فشار قرار گیرد.

خوب است بدانید برای بعضی راه حلهایی که بین افراد دهان به دهان می گردد مثل قرار دادن پارچه خیس یا فنجان روی گوش، شواهد پزشکیِ قابل اتکاء وجود ندارد. اگرچه امتحان آن ها ضرری ندارد یا مثل استفاده از قطره گوش یا تمیز کردن گوش می تواند کمی تسکین دهنده باشد اما این درد را رفع نمی نماید. در بعضی فرودگاه ها گوش گیرهایی به فروش می رسد تا فشار هوا را تنظیم کند. این گوش گیرها در واقع سرعت تغییر فشار هوا در پرده گوش را آهسته می نمایند و بعلاوه برای این مورد هم شواهد پزشکی وجود ندارد که تأییدنماینده اثربخشی آن باشد.

5. آیا با گوش درد سوار هواپیما بشویم؟

در شرایطی که پیش از پرواز به علت سرماخوردگی، تب و غیره گوش درد دارید توصیه ما این است که با پزشک مشورت کنید و مطمئن شوید سفر هوایی به گوش شما آسیب جدی وارد نمی نماید. چون ممکن است با بیماری هایی مانند باروتروما (barotrauma)، آسیب به پرده گوش و در موارد نادر حتی با پارگی آن روبرو شوید. درد، کاهش شنوایی، سرگیجه و وزوز گوش از اتفاقات رایج دیگر در این شرایط هستند.

6. اگر پس از پرواز درد گوش ادامه داشت چکار کنیم؟

اگر راه حلهای بالا مانع از ایجاد گوش درد برای شما نشد نگران نباشید؛ این درد معمولاً زود رفع می گردد. در این مدت می توانید مسکن مصرف کنید. ممکن است شیپور استاش شما به علت انباشت مخاط تا چند روز پس از پرواز بسته بماند و می توانید راه حلهای ارائه شده در خصوص چهارم این مطلب را تکرار کنید. اگر درد بیشتر ادامه پیدا کرد، حتما به پزشک مراجعه کنید.