اگر یک سیارک خطرناک در مسیر برخورد با زمین باشد چه می کنیم؟ - مجله ابوذریون

اگر یک سیارک خطرناک در مسیر برخورد با زمین رصد گردد چه خواهیم کرد؟ آیا می توانیم آن را منحرف کنیم تا از برخورد با زمین جلوگیری گردد؟ سال گذشته، ماموریت آزمایش تغییر مسیر دوگانه سیارک (دارت DART) اداره کل هوانوردی آمریکا (ناسا) در پی تعیین کردن این مساله بود که آیا یک ضربه زننده جنبشی (kinetic impactor) می تواند این کار را انجام دهد؟

نتایج علمی انتشار یافته در مقالات نو درباره ماموریت فضایی دارت ناسا نشان می دهد که این ماموریت موفقیت بیش از حد انتظاری در تغییر مسیر یک سیارک سرگردان در فضا داشته است و این تکنیک برای محافظت از زمین در صورت لزوم قابل استفاده است.

اگر یک سیارک خطرناک در مسیر برخورد با زمین رصد گردد چه خواهیم کرد؟ آیا می توانیم آن را منحرف کنیم تا از برخورد با زمین جلوگیری گردد؟ سال گذشته، ماموریت آزمایش تغییر مسیر دوگانه سیارک (دارت DART) اداره کل هوانوردی آمریکا (ناسا) در پی تعیین کردن این مساله بود که آیا یک ضربه زننده جنبشی (kinetic impactor) می تواند این کار را انجام دهد؟

ناسا برای این منظور یک فضاپیمای 600 کیلوگرمی به مقدار یک یخچال را به یک سیارک با مقدار یک زمین فوتبال در معرض اصابت قرار داد. نتایج اولیه این اولین آزمایش واقعی سامانه های دفاع سیاره ای امیدوارکننده بوده است. با این حال اکنون اولین نتایج علمی منتشر شده است، پنج مقاله در نشریه نیچر این برخورد را بازسازی و این مساله را تحلیل و تجزیه نموده که این برخورد چگونه نیروی حرکتی و مدار سیارک را تغییر داده است. دو مطالعه نیز در مورد ذرات و تکه های مخروبه ناشی از این برخورد را مورد تحقیق قرار داده اند.

نتیجه این تحقیقات حاکی از این است که فناوری ضربه زننده جنبشی یک تکنیک امکان پذیر و عملی برای دفاع بالقوه از زمین در صورت احتیاج است.

منظومه شمسی مملو از قطعات مخروبه است که از روز های اولیه تشکیل سیاره ها بر جا مانده اند. امروز معلوم شده است که 31 هزار و 360 سیارک در محیط پیرامونی سیاره زمین در فضا سرگردان هستند. هر چند سیارک های بزرگ با ابعاد کیلومتری شناخته شده هستند، اما بسیاری از سیارک های کوچک تر شناخته نشده اند. تنها در حدود 10 سال پیش یک سیارک 18 متری در اتمسفر زمین در بالای سر منطقه ای در روسیه منفجر شد. موج انفجار آن هزاران پنجره را شکست و موجب جراحت حدود 1500 نفر شد.

یک سیارک 150 متری موجب از میان بردن و نابودی تمدن انسانی روی زمین نمی گردد، اما می تواند تلفات و ویرانی منطقه ای گسترده ای بر جا بگذارد. با این حال یافتن این سنگ های کوچکتر فضایی سخت تر است و گمان می رود که تنها در حدود 40 درصد از آن ها تا کنون شناسایی شده اند.

ماموریت دارت

تصور کنید که متوجه حرکت سیارکی با این ابعاد در مسیر برخورد با زمین بشویم. آیا می توانیم آن را وارد یک مسیر دیگر کنیم و از فاجعه برخورد با زمین جلوگیری کنیم؟ ضربه زدن به یک سیارک با نیروی کافی برای تغییر دادن مدار آن از لحاظ تئوریک امکان پذیر است، اما آیا واقعا قابل انجام است؟ ماموریت دارت برای تعیین کردن همین مساله اجرا شد.

این ماموریت به طور خاص تکنیک ضربه زننده جنبشی را آزمایش کرد که به بیان دیگر عبارت از ضربه زدن به یک سیارک با یک شئ با سرعت بالا است. سیارک موسوم به دیمورفوس یک هدف عالی برای این آزمایش بود. این سیارک در مداری به دور سیارک بزرگ تری می چرخید. ضربه از سوی ماموریت دارت طراحی شده بود که مدار آن را اندکی تغییر بدهد.

به گفته کریستینا توماس از دانشگاه آریزونای شمالی در آمریکا و همکاران وی، ماموریت دارت با موفقت هدف های فنی مورد نظر را انجام داده است. دارت از یک سامانه موسوم به راهبری اتوماتیک زمان آنی SMART Nav استفاده کرد و نسخه های پیشرفته تر از این سامانه می تواند ماموریت های آینده را قادر بسازد که سایت فرود خود را بر روی سیارک های دوردست انتخاب کند.

تیمی از محققان به سرپرستی تریک دالی از دانشگاه جانز هاپکینز از تصاویر با وضوح بالا از ماموریت دارت برای تهیه یک مدل مبسوط شکلی استفاده نموده است. این برآورد بهتری از نحوه واکنش سیارک ها به ضربه و برخورد به دست می دهد. نتیجه ماموریت دارت بهتر از حد انتظار بوده و زمان حرکت مداری سیارک مذکور را جای هفت دقیقه به مقدار 33 دقیقه کوتاه تر نموده است.

موفقیت ماموریت دارت اولین اثبات توانایی دانشمندان برای محافظت از زمین در برابر خطر سیارک های سرگردان در فضا است.