جدا از آب و خاک - مجله ابوذریون

هم چنین به آنها اپی فیت هم گفته می گردد چون در طبیعت روی گیاه دیگری مثلا تنه یک درخت زندگی می کنند.

آنها موادغذایی و رطوبت مورد احتیاج خود را از هوا و باران می گیرند. این گیاهان حدود 500 گونه مختلف دارند و در بسیاری از اکوسیستم های مختلف یافت می شوند از جمله در جنگل و بیابان.

در نواحی معتدل به صورت خزه ، گلسنگ و جلبک هستند و در نواحی گرمسیر به شکل سرخس ، ارکیده ، کاکتوس و آناناسیان.

این گیاهان با وجود تازه وارد بودن شان در ایران، حسابی مورد استقبال قرار گرفته و طرفداران زیادی دارند.

در ابتدای گزارش باید به این پرسش پاسخ داد که آیا گیاهان هوازی انگل هستند باید گفت این گیاهان بر خلاف انگل ها از گیاه میزبان تغذیه نمی کنند بلکه از آن فقط به عنوان تکیه گاه استفاده می کنند. در ادامه برخی نکات لازم برای نگهداری از آنها و ویژگی های این گیاهان را مرور می کنیم.

نسل گیاهان هوازی به بروملیادها بر می گردد که همان اجداد خانواده آناناس هستند اما همه آناناسیان هوازی نیستند بلکه در اندازه های مختلف، رنگ و اشکال مختلف دیده می شوند مثل وریزیا، بیلبرجیا، گازمانیا و ایکمیا.

بر خلاف سایر گیاهان در خاک رشد نمی کنند. در طبیعت، از ریشه های خود برای استقرار در هر جایی استفاده می کنند و به شاخه های درخت یا صخره ها چنگ می زنند. همچنین از زندگی در یک لیوان شیشه ای، روی شن و ماسه، در یک ظرف یا یک گلدان کوچک راضی هستند.

اندازه و رنگ های متنوعی دارند. قد و قواره شان از 5 سانتی متر تا 2 متر هم می رسد اما بیشتر گیاهان موجود در بازار کوچک و 5 تا 12سانتی متر هستند.

از طریق روزنه های کوچک روی برگ هایشان موادغذایی را می گیرند.

با هوا زنده اند پس نمی توانند در یک محیط دربسته مثل یک محفظه شیشه ای زندگی کنند.

محیط روشن را می پسندند پس آنها را در کنار پنجره جنوبی، شرقی یا غربی قرار دهید. همچنین زیر نورهای فلورسنت هم عملکرد خوبی دارند. حضور در ایوان برایشان خوب است. فقط مطمئن شوید تمام روز همنشین نور مستقیم آفتاب نباشند.

یکی دوبار در هفته غبارپاشی برای شان خوب است. غبارپاشی یا مه پاشی همان اسپری آب روی شاخ و برگ گل است.

این گیاهان موادغذایی خود را از آب و هوا به دست می آورند اما در بهار و تابستان می توان با کود هم تغذیه شان کرد.

اگر برگ های گل، خشک یا قهوه ای شده است، آن را از گیاه جدا کنید.

این گیاهان کوچک گاهی در انبوهی از رنگ ها شکوفا می شوند و در بهار و تابستان گل می دهند. عمر گل چند روز تا چند ماه بوده و گل دهی معمولا نشانه پایان عمر این گیاهان است.

این گیاهان مادر هم می شوند. در کنار پایه پاجوش های کوچکی می زنند که می توان به این وسیله تکثیرشان کرد.

گیاهان هوازی مناسب کسانی هستند که به خاک حساسیت دارند.

دو نوع خشکی زی و رطوبت زی دارند. دسته اول بسیار مقاوم و حتی در نور شدید آفتاب و آب کم قادر به زندگی است در حالی که دسته دوم برای رشد احتیاجمند آب زیاد و هوای معتدل است.

جالب است بدانید بیشتر انواع خشکی زی نقره ای و سبز رنگ و انواع رطوبت دوست رنگ های پررنگ تر و زیباتری دارند.

ملاقات با تیلاندزیا

یکی از مهم ترین انواع گیاهان هوازی خشکی زی، تیلاندزیا است که چند گونه از آن در ایران وجود دارد. این گل از گیاهانی است که نگهداری آن در خانه آسان است به شرطی که مراقبت های زیر را به دقت از آن به عمل آورید:

آبیاری

آبیاری درست، به جا و منظم یکی از احتیاجهای اصلی گیاهان هوازی است.

میزان آبیاری رابطه مستقیمی با شرایط محیطی مثل دما، نور و رطوبت دارد.

آبیاری زیاد عامل پوسیدگی این گیاه و نابودی آن است.

آبیاری دو هفته یک بار برای آن کافی است. البته اگر گل در فضای باز باشد احتیاج آن به آبیاری بیشتر می گردد.

طبیعی است در فصل زمستان دفعات آبیاری به سه هفته یکبار کاهش می یابد.

حدود نیم ساعت گل را به صورت برعکس در آب غرق کنید. بعد آن را بردارید و خوب بتکانید تا آبی روی برگ ها نماند.

چهار ساعت بعد از آبیاری باید گیاه کاملا خشک شده باشد وگرنه دچار پوسیدگی می گردد. اگر دیدید در این مدت زمان خشک نشده آن را به فضای باز، یا جای گرم تر و با تهویه بهتر منتقل کنید.

دقت کنید آب آبیاری هم دما با محیط و کلر آن خارج شده باشد.

در فواصل بین دو آبیاری هم خوب است آن را غبار پاشی کرد.

دما

مناسب ترین دما برای این گیاه دمای اتاق است.

محدوده دمایی 10 تا 35 درجه سانتی گراد رشد می کند.

البته چون گیاه مقاومی است در دمای بیشتر از این هم دوام می آورد.

به سرمای زیاد حساس است و نباید دمای محل زندگی اش به کمتر از 7 درجه برسد.

از قلم نیاندازید وجود هوا برای این گیاه یک عنصر حیاتی است پس نمی توان آن را در ظروف در بسته مثل تراریوم های در دار نگهداری کرد.

نور

این گیاه عاشق نور است اما به سبک دوری و دوستی. یعنی به نور غیر مستقیم احتیاج دارد به خصوص در ماه های گرم سال.

تابش مستقیم نور خورشید به آن، باعث سوختگی برگ هایش خواهد شد.

رعایت فاصله گذاری آن از پنجره های جنوبی ضروری است.

در صورت دسترسی نداشتن به نورآفتاب، می توان نور فلورسنت یا چراغ های رشد را جایگزین کرد. حواس تان باشد این لامپ ها در فاصله بیش از نیم متری از گیاه قرار گیرند.

گیاهان هوازی دست کم به 12 ساعت نور در روز احتیاج دارند.

رطوبت و کود دهی

تأمین رطوبت به خشکی زی یا رطوبت زی بودن گیاه بستگی دارد اما به طور کلی اگر محیط رشد گیاه خشک است به برآوردن این احتیاج دقت کنید.

این گیاهان کم توقعند و برای رشد به کود زیادی احتیاج ندارند.

برای رشد بهترشان می توانید از کود گل ارکیده استفاده کنید.

روش کار به این صورت است که دو سه قطره از آن را درون آب آبیاری حل کنید تا موقع غوطه وری گیاه در آب جذب آن گردد.

این مقدار موادغذایی برای ماهی یک بار کافی است.

آفات و بیماری ها

تیلاندزیا به آفاتی مثل شپشک های آرد آلود و بیماری های قارچی مثل فوزاریوم حساس است.

نشانه اصلی ابتلا به قارچ، پژمردگی و خشک شدن برگ های پایین است.

اگر چنین موردی را مشاهده کردید ساقه را تا قسمت های سیاه شده کوتاه کنید.

برای از بین بردن آفات هم با یک تکه پارچه آغشته به الکل یا مایع ظرفشویی رقیق شده، محل آفت را تمیز کنید.

راز و رمز تکثیر تیلاندزیا

این گیاه در تمام زندگی اش فقط یک بار گل می دهد و در طول دوره گلدهی تولید گیاهچه های کوچکی می کند که متصل به مادرند.

اینها را به همان شکل متصل به گیاه مادری نگه دارید تا زمانی که قد و قواره شان به اندازه نصف تا یک سوم مادرشان برسد. بعد بند ناف را قطع کنید و نوزادها را جداگانه بکارید. مادر بعد از گلدهی می میرد.

چند پیشنهاد برای تیلاندزیا

این گیاه در دکوراسیون مدرن منازل یا محیط های کاری به عنوان یک عنصر دکوری و تزیینی کاربرد دارد.

نداشتن محدودیت مکانی در خانه، یک حسن دیگر برای این گیاه است.

شما می توانید با استفاده از سیم مفتولی آن را به یک یا چند تکه چوب متصل کنید و آویزانش کنید یا به صورت پایه دار روی میز قرارش دهید.

هم چنین از آن می توان برای درست کردن تراریوم هم استفاده کرد. تراریوم نباید در دار باشد.یا این که آن را روی یک تکه چوب بگذارید و با خزه تزیینش کنید تا طبیعی جلوه کند.

جهت مشاهده تصویر اصلی بر روی عکس زیر کلیک کنید.

زینب خزایی - جامعه / روزنامه خبرنگاران