ریشه دیسک PSP؛ مینی دیسک ها امروزه همچنان حضور دارند؟ - مجله ابوذریون

شاید بگویید که این فیلم که با بازی ریف فاینس (Ralph Fiennes)، آنجلا باست (Angela Bassett) و ژولیت لوئیس (Juliette Lewis) و به نویسندگی مشترک جیمز کامرون (James Cameron) ساخته شده بود، تبلیغ ضعیفی برای مینی دیسک سونی بود. این فیلم در گیشه مغلوب شد و دستگاهی که در فیلم استفاده می شد، به هیچ وجه کاربرد مثبتی از مینی دیسک را نمایش نمی داد، اما فیلم به نوعی محصول سونی را مجذوب نماینده کرد. در سال های پیش از تسلط حافظه های حالت جامد یا همان SSD، ایده حمل داده ها روی دیسک های کوچک، احساسی از آینده داشت و برای بسیاری از افراد، هنوز هم این حس وجود دارد.

داستان مینی دیسک

سونی در سپتامبر 1992 مینی دیسک را معرفی کرد. این در زمانی بود که کاست های ساده که فراموش نکنیم، هرگز اساسا برای گوش دادن به موسیقی طراحی نشده بودند! هنوز نیروی غالب در زمینه صدای قابل حمل بودند. سی دی ها در خانه محبوب بودند، اما سی دی پلیرهای قابل حمل هنوز گران و حجیم بودند. زمان برای ظهور یک رسانه صوتی نو مناسب به نظر می رسید و چه کسی بهتر از شرکتی که صنعت صدای قابل حمل را با معرفی واکمن در سال 1979 از نو تعریف نموده بود؟

مینی دیسک ویژگی های بسیاری داشت. دیسک ها نه تنها کوچک و قابل حمل بودند، بلکه می توانستند به همان میزان سی دی صدا را ذخیره نمایند اما با یک نکته کلیدی دیگر نیز وجود داشت. دیسک های خام به کاربران اجازه می دادند تا آلبوم های خودشان را ضبط نمایند، بسیار شبیه به نوارهای میکس تیپ که در دوران کاست ها محبوب بودند. بیشتر پخش نماینده های مینی دیسک قابلیت ضبط داخلی داشتند و به کاربران این امکان را می دادند تا معمولاً به صورت زنده ضبط نمایند و سپس به صورت دستی نام آهنگ ها را اضافه نمایند. این فرآیندی زمان بر بود اما در مقایسه با گزینه های موجود در آن موقع، حس آینده را القا می کرد. شایان ذکر است که مینی دیسک موفقیتی در سطح واکمن نداشت و نتوانست انتظارات سونی را برآورده کند. در سال 2010، سونی خاطرنشان کرد که 200 میلیون واکمن فروخته است. یک سال بعد، زمانی که فراوری مینی دیسک را متوقف کرد، خاطرنشان کرد که تنها 22 میلیون دستگاه مینی دیسک پلیر فروخته است. جیک اسمیت (Jake Smith)، طراح وب و عاشق مینی دیسک می گوید:

برای اسمیت، مجذوب نمایندهیت مینی دیسک بیشتر به یک رسانه خاص محدود می شد اما همین مسئله باعث شد که او به یک هوادار همیشگی این رسانه تبدیل گردد:

علیرغم تبلیغات نسبتاً تهاجمی شرکت سونی، در حالی که مینی دیسک برای کاربرانی مانند اسمیت مناسب بود، بسیاری از مردم در غرب آن را نادیده گرفتند. با این حال، یکی از مناطقی که مینی دیسک در آن موفقیت بیشتری داشت، سرزمین مادری سونی یعنی ژاپن بود. اسمیت می گوید:

با این حال، علاقه ژاپنی ها به مینی دیسک کافی نبود تا آن را به عنوان یک رسانه حفظ کند، و پیشرفت تکنولوژی خاتمه به انتها دوران این فرمت منجر شد. اسمیت با تأسف می گوید:

به طرز جالبی، این موضوع تقریباً همزمان با کوشش سونی برای احیای مینی دیسک به وسیله استاندارد NetMD رخ داد که عملاً دستگاه ها را به پخش نماینده های MP3 تبدیل می کرد؛ دیسک ها حالا قادر بودند تا 32 برابر تعداد بیشتری آهنگ به علت بهبود نحوه فشرده سازی ذخیره نمایند. این موضوع باعث شد مینی دیسک تا اوایل دهه 2000 همچنان مجذوب نماینده باشد، اما زمانی که آی پاد (iPod) عرضه شد، عملاً انتها کار مینی دیسک ها رقم خورد.

شرایط مینی دیسک در سال 2023

علیرغم محو شدن از خاطره بسیاری از مردم، هنوز هم کسانی هستند که به این فرمت علاقه مندند. اسمیت گفت:

سوال اساسی در اینجا این است که چرا باید مینی دیسک را به جای یک گوشی هوشمند با نصب اسپاتیفای (Spotify) انتخاب کنید، جایی که به مجموعه وسیع تری از موسیقی دسترسی دارید؟ به شکلی جالب، بسیاری از افراد بر این باورند که محدودیت های مینی دیسک همان چیزی است که این فرمت را در دوران مدرن مجذوب نماینده می نماید. اسمیت اضافه نمود:

مینی دیسک، با دیسک های کوچکش، نمایانگر دورانی فراموش شده است که رسانه های فیزیکی در آن پادشاهی می کردند. کسانی که در دهه 80 میلادی بزرگ شده اند، بدون شک به یاد می آورند که تبادل میکس تیپ ها با دوستان در مدرسه چقدر هیجان انگیز بود و کشف موسیقی به روشی شخصی تر از امروز بود، یعنی زمانی که الگوریتم ها تصمیم می گیرند آهنگ بعدی شما چه باشد. اسمیت می گوید:

و این تنها مربوط به دیسک ها نیست زیرا پخش نماینده های مینی دیسک مجذوب نمایندهیت بیشتری دارند. در دوران کوتاهی که فراوری شد، مینی دیسک با طیف گسترده ای از دستگاه های پخش فقط خواندنی و دستگاه های پخش و ضبط ارائه شد. بعضی از آن ها قابل حمل بودند، در حالی که بعضی دیگر به عنوان اجزای سیستم های Hi-Fi یا درون سیستم های استریوی خودرو تعبیه می شدند و حتی در یک مقطع، پخش نماینده های مینی دیسک برای خودروها هم وجود داشت. سونی بعلاوه مجوز این فناوری را به شرکت هایی مانند کنوود (Kenwood)، شارپ (Sharp) و آویا (Awia) داد تا پخش نماینده های خود را فراوری نمایند. حتی با نگاه امروزی هم، این دستگاه های فشرده واقعاً شگفت انگیز هستند. اسمیت اضافه نمود:

شاید مهم ترین نکته این باشد که، علیرغم اینکه مینی دیسک یک فناوری ده ها ساله است، همچنان توانایی رقابت با رقبای مدرنش را دارد. اسمیت شرح داد:

ورود به دنیای مینی دیسک در دنیا امروز

اگر این مطلب را تا اینجا خوانده و احساس می کنید که باید یک مینی دیسک پلیر خریداری کنید، ابتدا مطمئن شوید که دستگاهی که می خرید، قابلیت ضبط داشته باشد وگرنه چیزی برای گوش دادن نخواهید داشت. پلیرهای قابل حمل دسته دوم با دیسک هایی که قابلیت ضبط مجدد دارند، به راحتی در eBay پیدا می شوند. دستگاه های جداگانه های فای نیز قابل دسترس هستند. برای لذت بیشتر از این تفریح نو، حتماً دستگاهی را خریداری کنید که از NetMD پشتیبانی کند که احتمالاً یک دستگاه قابل حمل خواهد بود. با یکی از این دستگاه ها می توانید آن را با یو اس بی به کامپیوتر خود متصل نموده و آهنگ ها همراه با عناوینشان را خیلی سریع تر منتقل کنید. اکنون به طرز شگفت انگیزی امکان انجام این کار به وسیله یک اپلیکیشن تحت وب وجود دارد.

ما در دنیایی زندگی می کنیم که باتری های قابل شارژ به یک استاندارد تبدیل شده اند، اما متأسفانه بسیاری از دستگاه های فناوری که استفاده می کنیم، باتری های داخلی دارند و معمولاً امکان تعمیر و تعویض آن ها به وسیله کاربر وجود ندارد. این یکی دیگر از دلایلی است که مینی دیسک را مجذوب نماینده می نماید؛ اگرچه بسیاری از دستگاه ها دارای باتری های داخلی ای هستند که تهیه آن ها سخت است، اما تقریباً همواره قابل تعویض بوده و بعضی از دستگاه ها حتی از باتری های قلمی معمولی استفاده می کردند. امروزه هنگام خرید یک دستگاه، بهتر است به این تفاوت ها توجه کنید.

البته بسیاری از دستگاه های پخش مینی دیسک از باتری های قلمی به عنوان منبع اصلی تغذیه استفاده نمی نمایند و به جای آن از باتری های نازک تری به نام Gumstick استفاده می نمایند. متأسفانه، بعضی از مدل های پیشرفته تر سونی، باتری های سفارشی دارند و تهیه جایگزین برای آن ها ممکن است سخت یا پرهزینه باشد. در خصوص هزینه، حجم کم فروش آلبوم های مینی دیسک از پیش ضبط شده در آن موقع باعث شده که تقریباً همه آن ها بدون توجه به کیفیتشان به اقلام کلکسیونی تبدیل شوند. حتی آلبوم های خجالت آور دهه 90 نیز امروزه ممکن است دو، سه یا حتی چهار برابر قیمت اصلی خود به فروش روند.

شگفت انگیز است که احیای مینی دیسک حتی توجه هنرمندان و گروه های موسیقی مستقل را به خود جلب نموده است. موسیقیدانان از مینی دیسک به عنوان وسیله ای برای توزیع موسیقی خود به مخاطبان علاقه مند استفاده می نمایند. در موج احیای مینی دیسک، می توانید گروه هایی را پیدا کنید که آخرین آلبوم های خود را روی مینی دیسک به وسیله Bandcamp منتشر می نمایند. در واقع گروه ها دسته هایی از مینی دیسک های نو یا قدیمی را خریداری می نمایند و کاوری روی سطح دیسک قرار می دهند. تماشا این اتفاق واقعاً عالی است، اگرچه فروش کمی خواهند داشت.

مینی دیسک و پلی استیشن؛ یک رابطه خانوادگی؟

صحبت درباره مینی دیسک بدون اشاره به ارتباط آن با بازی های ویدیویی ناقص خواهد بود. زمانی که سونی در سال 2004 کنسول دستی پلی استیشن پرتابل را عرضه کرد، آن را با یک فرمت دیسک نو به نام Universal Media Disc یا UMD همراه کرد. در حالی که UMD ویژگی ضبط نداشت، طراحی آن به وضوح یک تکامل از مینی دیسک بود. خود دیسک در یک قاب محافظ قرار داشت و خارج شدن دیسک به همان شیوه ای عمل می کرد که در بسیاری از دستگاه های مینی دیسک دیده می شد. سونی آشکارا از درس هایی که از مینی دیسک آموخته بود، در کنسول دستی خود استفاده نموده بود.

اگر هنوز در این فکر هستید که چرا کسی باید در سال 2025 پول خود را برای رسانه های نوری قدیمی خرج کند، پاسخ این سوال بستگی به این دارد که از یک دستگاه پخش موسیقی چه می خواهید. آیا راحتی استفاده از یک دستگاه مدرن تر مانند را می خواهید یا می خواهید کمی زمان صرف کنید و یک کتابخانه فیزیکی از موسیقی هایی که دوست دارید ایجاد کنید؟ اگر از دسته دوم هستید و از کوشش برای آن لذت می برید، به خاطر صبر و پشتکار خود پاداش خواهید گرفت. در واقع خرید این دستگاه ها تنها برای یک کلکسیونر آیتم های ناب فناوری توجیه دارد.

منبع: Time Extension