چه فیلمی ببینم؛ خوشامدگویی به اکران پاییزی با فیلم های مطرح جشنواره ونیز گذشته (شهریور 98) - مجله ابوذریون

برای دیدن شاهکارهای تاریخ اروپا با تور ایتالیا همراه شوید.

اکران پاییزی هر سال سینماهای دنیا مصادف است با برگزاری جشنواره فیلم ونیز. جشنواره ای که قدیمی ترین جشنواره سینمایی و یکی از معتبرترین هایشان است و هر سال فصل جوایز با اهدای شیر طلایی ونیز شروع می شود. فیلم هایی که در ونیز مورد توجه قرار می گیرند اکثرا جهتشان برای ادامه فصل جوایز هموار می شود. در چه فیلمی ببینم شهریور 98 به همین بهانه سراغ جشنواره ونیز سال های گذشته رفته ایم و سری به فیلم هایی زده ایم که هر چند شیر طلای جشنواره ونیز را نگرفتند اما با اقبال در فصل جوایز روبه رو شدند.

این فیلم ها گستره متنوعی دارند. از انیمیشن روشنفکرانه بگیرید تا موزیکالی که عشق به سینما و موسیقی در آن به چشم می خورد و درام هایی متفکرانه. ویژگی مهم همه شان این است که از لحاظ سینمایی چه با سلیقه تان جور باشد و چه نه، فیلم های درستی هستند که نشان می دهند سینمای واقعی که هم بشود از آن لذت برد و هم درباره آن تفکر کرد دقیقا به چه فیلم هایی اطلاق می شود.

بعد از پیشنهاد این فیلم ها توضیحی هم درباره خود جشنواره بین المللی فیلم ونیز داده ایم که نشان می دهد چرا فیلم هایی که در این جشنواره به نمایش درمی آیند مهم هستند.

آنومالیسا

• عنوان اصلی: Anomalisa
• کارگردان: چارلی کافمن
• صداپیشگان: جنیفر جیسون لی، دیوید تولیس
• امتیاز متاکریتیک: 88 از 100

انیمیشن استاپ موشن چارلی کافمن درامی اندوهگینانه با رگه هایی از شوخ طبعی سیاه و ابزورد است.

داستان فیلم در سال 2005 اتفاق می افتد که همین ترسناکترش می نماید. برخلاف فیلم های ضدآرمانشهری کافمن سراغ آینده ای دور نمی رود. این روند پیشرفت تکنولوژی و تنهایی آدم ها همین حالا هم به قدر کافی ترسناک شده است. مایکل استون متخصص خدمات به مشتریان است و به اوهایو سفر می نماید تا آخرین کتابش را معرفی کند.

مایکل در یک هتل اقامت دارد و حس می نماید تمام ارتباطش با دنیا اطرافش قطع شده و احساس تنهایی عجیبی می نماید. حتی از همسر و فرزندش هم دور است. تمام صداهای اطرافش به گوشش یک صدا هستند.

مایکل در اتاقش سخنرانی اش را تمرین می نماید و خاطرات گذشته و زنی که زمانی رهایش نموده او را تسخیر می نمایند. او تصمیم می گیرد با زن در لابی هتل قراری بگذارد ولی قرار خوب پیش نمی رود. مایکل در هتل با زنی به نام لیزا آشنا می شود که برخلاف بقیه که برایش یکسان هستند صدا و قیافه اش با آن ها فرق دارد.

به هر حال نباید یادتان برود که فیلمنامه نویس پیچیده ای مثل چارلی کافمن این فیلم را نوشته و ساخته است. یک جاهایی ممکن است به عنوان یک انیمیشن حوصله تان را سر ببرد اما فیلم پیچیده و عمیقی درباره تنهایی یک آدم است.

سه بیلبورد خارج از ابینگ میزوری

• عنوان اصلی: Three Billboards Outside Ebbing, Missouri
• کارگردان: مارتین مک دونا
• بازیگران: فرانسس مک دورمند، وودی هارلسون، سام راکول
• امتیاز متاکریتیک: 88 از 100

در شهر ابینگ میزوری یک قتل رخ داده است. دختر نوجوان میلدرد را هفت ماه پیش کشته اند و پلیس هنوز نتوانسته قاتلش را پیدا کند. میلدرد از این ماجرا خشمگین است و به نوعی کلانتری شهر را بیچاره نموده بس که پیگیر پرونده است. وقتی بعد از مدتی میلدرد حس می نماید که پلیس علاقه اش را به این پرونده از دست داده سه بیلبورد بزرگ در ورودی شهر اجاره می نماید و روی آن ها می نویسد: تجاوز و کشته شدن. روی بیلبورد بعدی نوشته شده: هنوز دستگیر نشده و بیلبورد آخر با این جمله خودنمایی می نماید: چه طور چنین چیزی ممکن است کلانتر ویلوبی؟

ویلوبی از سرطان رنج می برد که البته کسی از آن خبر ندارد و حس می نماید این بیلبوردها حمله ناجوانمردانه ای علیه او هستند. کشمکش میان او و میلدرد ادامه پیدا می نماید در حالی که پای آدم های جدیدی به این ماجرا باز می شود.

مارتین مک دونا را پیش تر با فیلم در بروژ همه شناخته بودند. استاد روایت های تلخ با مایه های ابزورد و پوچ گرایانه و یک شوخ طبعی سیاه. سه بیلبورد خارج از ابینگ، میزوری هم آن ویژگی ها را دارد. منتقدان که عاشق فیلم شدند و بازیگران نقش اول و مکمل فیلم توانستند جایزه اسکار را به خانه ببرند.

اگر از آنارشی علیه ساختار معین جامعه خوشتان می آید دیدن این فیلم مک دونا را از دست ندهید.

لالالند

• عنوان اصلی: La La Land
• کارگردان: دیمین شزل
• بازیگران: رایان گاسلینگ، اما استون
• امتیاز متاکریتیک: 93 از 100

یک ضیافت تمام عیار برای آن هایی که عاشق سینمای کلاسیک هالیوود هستند و آن هایی که به موسیقی عشق می ورزند. اصولا فیلم های دیمین شزل محل تلاقی موسیقی و سینما هستند و این کارگردان جوان نابغه خوب می داند که چه طور در فیلم هایش تصویر و موسیقی را به هم آمیخته کند.

میا و سباستین یکی از روزهای پرترافیک لس آنجلس هر دو در ماشین شان گیر نموده اند. میا دخترکی است عاشق بازیگری که دائم به آزمون های انتخاب بازیگر می رود و هر بار هم با شکست روبه رو می شود. از آن طرف سباستین هم پیانیست بااستعدادی است که آهنگ های جز می سازد اما صاحب رستورانی که در آن کار می نماید از او ملودی های عامه پسند می خواهد.

یک شب میا به طور اتفاقی موقع گذر از خیابان از رستورانی رد می شود و صدای موسیقی سباستین او را داخل رستوران می کشاند. میا و سباستین در حالی که فکرش را هم نمی کردند عاشق یکدیگر می شوند و قرار است جهت پر پیچ و خمی را طی نمایند.

موزیکالی در دوره ای که موزیکال ها دیگر هوادار چندانی ندارند. فیلمی با لحظاتی احساس برانگیز و پایانی تلخ و شیرین. بازی های رایان گاسلینگ و اما استون و شیمی میان آن ها فوق العاده از کار درآمده است. این وسط مگر می شود از قطعات موسیقی شاهکار جاستین هروویتز، همکار همیشگی دیمین شزل غافل شد که تاثیر فیلم را چند برابر می نماید.

بالاد باستر اسکراگز

• عنوان اصلی: The Ballad of Buster Scruggs
• کارگردان: جوئل و اتان کوئن
• بازیگران: تیم بلیک نلسون، ویلی واتسون
• امتیاز متاکریتیک: 79 از 100

چه طور می شود خلاصه ای از این فیلم شش اپیزودی ارائه داد که اسم کاراکتر اپیزود اول روی فیلم گذاشته شده است؟ شاید چون از اولین اپیزود تا آخرین شان تم و خط و ربط قصه ها یکی است. این بازگشت برادران کوئن به اوج قدرت شان است. یک وسترن گزنده و سیاه و شوخ طبعانه که با همه چیز حتی خودش هم شوخی می نماید.

اپیزود اول درباره یک کابوی خواننده به نام باستر اسکراگز است که در هفت تیرکشی شهرت دارد اما زمانی که فکرش را هم نمی نماید مرگ سراغش می آید. اما او حتی با مرگش و بعد از مرگش هم دست از آواز خواندن و شوخی برنمی دارد.

اپیزود دوم درباره یک بانکدار سمج است که می خواهد بانکش را از گزند دزدها در امان نگهدارد.

اپیزود سوم تلخ و غمناک درباره دوره گردی است که با مردی که دست و پا ندارد برنامه اجرا می نماید.

چهارمین اپیزود با بازی تام ویتس، خواننده مشهور داستان پیرمردی است که در کوه و دشت دنبال طلا می شود.

پنجمین اپیزود که طولانی ترین اش است جریان دختری است که به زور می خواهند شوهرش بدهند و با یک قافله همراه می شود اما برادرش در طول راه کشته می شود و دختر با مرد دیگری آشنا می شود.

و درنهایت آخرین اپیزود ماجرای مسافران یک کالسکه است!

همه اپیزودها با تیراندازی و عناصر فیلم های وسترن همراه است و در همه شان نخ تسبیح قضا و قدر و سرنوشت است که چه طور گاهی با گزندگی ابزورد و پوچی همراه می شود.

نخستین انسان

• عنوان اصلی: First Man
• کارگردان: دیمین شزل
• بازیگران: رایان گاسلینگ، کلر فوی
• امتیاز متاکریتیک: 84 از 100

این که در عرض پنج سال می شود دو فیلم از دیمین شزل پیشنهاد داد نشان می دهد که با چه سینماگر درجه یکی طرف هستیم. نخستین انسان نه تنها با لالالند که با بقیه فیلم های دیمین شزل هم متفاوت است. فیلمی است خوددارتر که به راحتی بقیه فیلم های شزل شاید نشود با آن ارتباط برقرار کرد.

این جا ارتباط میان تصاویر و موسیقی شکل درونی تری دارد. داستان فیلم هم به صورت مستقیم به سینما یا موسیقی ارتباطی ندارد. نیل آرمسترانگ در یک سازمان فضایی کار می نماید. دختر کوچکش بیمار است و او را از دست می دهد. بعد از یک دوره افسردگی آگهی استخدام در ناسا را می بیند و به ناسا می رود تا آن جا در پروژه های آپولو و جیمینی که برای رفتن به ماه است فعالیت کند. و در نهایت همه می دانیم که نیل آرمسترانگ تبدیل به اولین انسانی می شود که پایش به کره ماه می رسد.

این فیلمی است پر از جزییات تصویری و البته صوتی که برای ارتباط با آن باید تحمل بیشتری داشته باشید. فیلمی درباره تنهایی های یک انسان که از قضا نبوغ و سرسختی زیادی هم دارد. فیلم بیشتر از آن که به نظر می رسد تراژیک است.

رایان گاسلینگ و کلر فوی در نقش نیل آرمسترانگ و همسرش درخشان اند.

بردمن

• عنوان اصلی: Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance)
• کارگردان: الخاندرو گونزالس ایناریتو
• بازیگران: مایکل کیتون، ادوارد نورتون، اما استون
• امتیاز متاکریتیک: 87 از 100

ریگان تامپسون(با بازی مایکل کیتون) بازیگری است که دوره افول کارنامه اش فرا رسیده. او از دیدن فیلم های ابرقهرمانانه ای که قبلا در آنها در نقش اصلی یعنی مرد پرنده ای، بازی نموده بود امتناع می نماید. در عوض کوشش دارد با بازی در یک نمایش برادوی کارنامه بازیگری اش را نجات دهد و دوباره تبدیل به یک ستاره شود. نمایشی که اقتباسی از داستان کوتاهی نوشته ریموند کارور است.

فیلمی سرگرم نماینده و بازیگوش با شخصیت هایش، قراردادهای فیلمسازی و مخاطبش بازی می کرد. فیلمی که به نظر می آمد در یک برداشت طولانی فیلمبرداری شده است.

ایناریتو قبل از ساختن مرد پرنده ای خودش روزهای تاریکی را پشت سر گذاشته بود. خودش گفته بود: راستش من کمی از ساخت فیلم هایی که با اشک و گریه تماشاگر تمام می شد، خسته شده بودم. وقتی بیوتیفول را فیلمبرداری می کردیم، دوران سختی از زندگی ام را می گذراندم. چیزهای تیره و ناراحت نماینده زیادی دیده بودم. به عنوان یک خالق دوران خوبی نداشتم. در رابطه با چیزهایی که می ساختم، بیحوصله شده بودم و دیگر راضی ام نمی کردند. احساس می کردم به مرحله راحتی رسیده ام. دیگر موضوعاتم برایم هیجان انگیز نبودند. درنهایت فیلمسازی برای من یعنی طی طریق زجرآور برای مواجهه با محدودیت هایی که برای فیلمساز وجود دارند.

فیلم بردمن یک جور شوخ طبعی درجه یک داشت که تماشای فیلمی را که انگار در یک برداشت بلند گرفته شده بود به تجربه ای سرگرم نماینده بدل کرد. علیرغم موقعیت ناراحت نماینده قهرمان فیلم، شیوه برخورد او با اطرافیانش گاهی به شدت بامزه و مفرح می شد.

فیلومنا

• عنوان اصلی: Philomena
• کارگردان: استفان فریرز
• بازیگران: جودی دنچ، استیو کوگان
• امتیاز متاکریتیک: 77 از 100

استیون فریزر، کارگردان مشهور انگلیسی فیلم فیلومنا را براساس یک داستان واقعی ساخت. از آن فیلم های بزرگ فصل جوایز نیست. فیلم اولین بار که در ونیز اکران شد به نظر منتقدان فیلم جمع و جور و شیرینی بود که نقدهای مثبتی هم رویش نوشتند اما در ادامه فصل جوایز در هیاهوی فیلم های بزرگ گم شد.

مارتین یک روزنامه نویس مقیم لندن است که شغلش را به عنوان مشاور دولت از دست می دهد. روزی در یک مهمانی با دختر زنی به نام فیلومنا آشنا می شود. دختر به او پیشنهاد می دهد که داستانی درباره مادرش بنویسد. مادری که پنجاه سال پیش مجبور شده کودک نوپایش را رها کند.

مارتین کمتر به سوژه های مربوط به زندگی آدم ها علاقه دارد اما قبول می نماید که با فیلومنا ملاقات کند و فیلومنا چنان تاثیری رویش می گذارد که تصمیم می گیرد با او همراه شود تا پسرش را پیدا کند. در طول این سفر مارتین به نوعی تبدیل به همان پسر از دست رفته فیلومنا می شود.

بخش زیادی از شیرینی فیلم مرهون شیمی بین جودی دنچ و استیو کوگان است و شیرینی و روانی که در بازی و رابطه آن ها وجود دارد. استتیک و زیبایی شناسی فیلم در دنیا خودش درست عمل می نماید. یک کمدی جمع وجور، یک داستان کارآگاهی و جدال بین عقل و احساس و رابطه میان دو آدم که در نگاه اول هیچ ربطی به هم ندارند.

استاد

• عنوان اصلی: The Master
• کارگردان: پل توماس اندرسون
• بازیگران: یوآکین فونیکس، فیلیپ سیمور هافمن
• امتیاز متاکریتیک: 86 از 100

پل توماس اندرسون یکی از بزرگترین استعدادهای معاصر سینماست. تقریبا از همان اولین فیلمش هر چه ساخته در میان سینمادوستان و منتقدان هواداران زیادی پیدا نموده و ستایش شده است. فیلم هایی که اکثرا پیچیدگی های روایی خودشان را دارند و از لحاظ زیبایی شناسی مهر پل توماس اندرسون به عنوان مولف رویشان زده می شود.

فیلم استاد یکی از آن فیلم های پیچیده است. کل داستان فیلم استاد درباره مردی به نام فردی کوئل بود که از سربازان کهنه کار نیروی دریایی به شمار می رفت و بعد از جنگ دنیای دوم به خانه اش برمی گشت در حالی که جایی نداشت و نسبت به آینده اش هم مطمئن نبود. تا این که تحت تاثیر رهبر یک فرقه ایدئولوژیک (همان کاراکتری که هافمن نقش اش را بازی می کرد) قرار می گرفت. این مرشد و استاد سعی می نماید که با روش های متافیزیکی فردی را که از لحاظ روانی دچار مشکل شده و از جامعه گریزان است درمان کند.

فیلم به طور معین به فرقه ساینتولوژی اشاره می نماید. همان فرقه ای که تام کروز هم از هوادارانش است. کاراکتر فیلیپ سیمور هافمن اقتباسی از شخصیت هوبارد است که بنیانگذار فرقه ساینتولوژی است.

کشتار

• عنوان اصلی: Carnage
• کارگردان: رومن پولانسکی
• بازیگران: جودی فاستر، کیت وینسلت، کریستف والتز
• امتیاز متاکریتیک: 61 از 100

اقتباسی از نمایشنامه مشهور خدای کشتار نوشته نویسنده ایرانی-فرانسوی یاسمینا رضا که مثل بقیه نمایشنامه های او به طبقه متوسط فرانسوی می پردازد اما پولانسکی فیلم را از پاریس به بروکلین برده است گرچه به دلیل محکومیت قضایی اش مجبور شد که فیلم را در همان فرانسه بسازد.

داستان دو پسر نوجوان که در مدرسه با هم درگیر می شوند و کتک کاری می نمایند. والدین این دو نفر با هم قراری می گذارند تا درباره مسائل بچه هایشان صحبت نمایند. خانواده هایی متمدن که رفته رفته خشونت در وجود آن ها هم نمایان می شود.

فیلمی که در آن رگه های خشونت و سیاهی کارهای پولانسکی را می شود پیدا کرد. بازی های بازیگران درخشان است.

قوی سیاه

• عنوان اصلی: Black Swan
• کارگردان: دارن آرنوفسکی
• بازیگران: ناتالی پورتمن، میلا کونیست، ونسان کسل
• امتیاز متاکریتیک: 79 از 100

از آن فیلم هایی که به خصوص به خاطر بازی ناتالی پورتمن در ایران بسیار محبوب شد. داستان نینا سیرز دختری که همه دوران کودکی و نوجوانی خود را به فراگیری و تمرین ممتد پایکوبی باله گذرانیده است. نینا به عنوان یک بالرین حرفه ای و ستاره یک شرکت معتبر، در کوشش برای به دست آوردن نقش اول باله معروف دریاچه قو اثر چایکوفسکی است. اما مدیر شرکت و طراح پایکوبی های این باله که در خصوص توانایی های نینا برای بازی هم زمان در دو نقش قوی سفید معصوم و قوی سیاه اغواگر مطمئن نیست، قابلیت های او را زیر سؤال می برد. نینا سیرز دچار نوعی وسواس شدید برای تکامل در حرفه خود در حد یک بیماری روانی است.

استحاله هنرمند برای به دست آوردن نقشی که می خواهد در هنر همواره قصه محبوبی است. در همین هزاره سوم فیلم ویپلش دیمین شزل را هم با چنین موضوعی داشتیم. فیلم آرنوفسکی طبق معمول همه آثار او گاهی صحنه هایی تند و حتی خشن هم دارد که به نظر می رسد هم بازیگرش را آزار داده است و هم تماشاگر را اذیت می نماید.