تمدن ها و حکومت های چینی - مجله ابوذریون

تمدن های دوره نوسنگی

بعد از انسان پکن تا دوران نوسنگی اطلاع زیادی از تمدن های چین در دست نیست. این ممکن است به دلیل عدم پژوهش و کاوش ها در چین باشد و یا ممکن است به دلیل تغییرات آب و هوا، تمدن یا فرهنگی بعد از انسان پکن در چین ایجاد نشده باشد. ولی از لحاظ دوران کشاورزی یا نوسنگی، با چندین تمدن مهم روبرو هستیم.

• تمدن خه- مو- دو مربوط به 7 هزار سال پیش. در این تمدن آثاری از وسایل استخوانی، سنگی و بعلاوه ظروف سفالین پیدا شده است که اغلب سفال ها منقوش و دست ساز می باشند. خانه های آنها چوبی بوده و قدیمی ترین چیزی که از این تمدن به دست رسیده پاروی چوبی است. از مکان های کشف شده، دانه های گیاهی، برنج و دانه گیاهان نیز کشف شده است .
• تمدن یانگ شائو که مربوط به هزاره سوم ق. م است. این تمدن در ناحیه شن سی تشکیل شده و ظروف سفالی آنها قرمز و منقوش به طرح های هندسی است. این سفال ها از گل رس نرم ساخته شده و سطح شان پس از رفتن به کوره منقوش شده است. بطور کلی در دوره نوسنگی چین، خانه ها ابتدا از چوب و سپس از چینه و در نهایت از گل و چوب بوده است.

تمدن ده نشینی دوران باستان

حدود 1500 ق.م، شاهان سلسله شانگ با هم متحد شده و دستور تشکیل تمدن های دوره تاریخی چین را صادر کردند. البته قبل از دوره شانگ به سلسله دیگری به نام شیا نیز اشاره شده است اما عده ای این دوره را افسانه ای می دانند. به هر حال در دوره شانگ، ساخت وسایل مفرغی در ابتدا جنبه آئینی داشت و ظروف کشف شده از مقابر شانگ، حاکی از تکامل ساخت این نوع ظروف می باشد.

چینی ها قبل از اینکه از ظروف مفرغین برای نوشتن استفاده نمایند، از مغز استخوان و لاک لاک پشت استفاده می کردند. نوشتن روی استخوان ها غالباً جنبه فال و پیشگویی داشته است. در مقابر پادشاهان شانگ آثار زیادی از سفال های صیقلی ممتاز رسیده از اجداد اصلی چینی های بدوی، یافت شده است. در دوره شانگ، قربانی کردن انسان نیز اتفاق می افتاده. مردم خانه هایی گلی داشتند و مرد و زن خودشان را با لباس های کامل می پوشاندند.

مردم شانگ به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند. چرا که در قبور شاهان، خدمتگزاران خاص و زنان را می کشتند و همراه جسد امپراطور به خاک می سپردند. آنها از نظر مذهبی، اعتقاد به جادوگری داشتند و آئین های مخصوصی انجام می دادند و عواید آن مرنام و نذورات را بین شاه و حاکم هر منطقه تقسیم می نمودند.

آنها ارواح کوه، نهرها، دریا، ارواح محلی، خدایان زمینی و آسمانی را ستایش می کردند. پرستش ارواح نیاکان از این زمان در چین رایج شد و تا به امروز ادامه دارد. همینطور پرستش قهرمانان افسانه ای، یعنی جنگجویان قدیمی که تبدیل به خدایان می شدند نیز رایج بود.

بعد از سلسله شانگ ، سلسله جو از (1028-257 ق .م) روی کار آمد و ساخت دیوار چین از آن موقع شروع شد. دوفیاسوف مشهور چین مربوط به این دوره می باشد. لائوتسه و کنفوسیوس، تاسیس مدارس و تشویق مردم به درس خواندن به این دوره مربوط می گردد.

جو-یو-اَن یکی از شعرای مشهور این دوره و قرن چهارم ق. م می باشد که به دلیل فسادی که اواخر سلسله جُو بوجود آمده بود مبارزه می کرد. اما چون به گفته هایش توجه نمی کردند، او خود را در رودخانه غرق کرد. برنامه ای که همه ساله در چین به عنوان مسابقات قایقرانی با قایق های اژدهایی شکل در چین برگزار می گردد درواقع یادبود این شاعر است. مردم در این زمان خانه ها ، معابد چوبی و گلی داشته اند که اثری از آنها در دست نیست.

بزرگ ترین پادشاه این سلسله چین- شی- خوانگ- دی نام داشت که در زمان وی دیوار چین که به صورت مجزا از هم بود به صورت پیوسته و امتداد به دیوارها به کار رفت.

دیوار چین که برای جلوگیری از هجوم اقوام بربر ساخته شده بود، تقریباً شمال چین را اشغال کرد. ارتفاع و عرض دیوار بین 5/7تا 8 متر و عرض دیوار به حدی است که 6 سوار در کنار هم به آسانی حرکت نمایند. به فاصله هر 100 متر یک برج دیدبانی قرار گرفته و مامورین در زمان های مختلف به دیده بانی می پرداختند. اخبار حمله دشمن با روشن کردن مشعل ها مخابره می شد .

دیوار در جهت رو به دشمن، دارای بریدگی هایی است که برای تیراندازی به کار می رفته است. چهار دروازه بزرگ و معتبر در طول دیوار وجود داشته که در تمام مدت نگهبانان از آنها مراقبت می نمودند. این دیوارها از پستی و بلندیها و دره هایی با ارتفاع تعیین ادامه پیدا می نموده است. می گویند اولین آثاری که فضا نوردان در کره زمین مشاهده کردند دیوار بزرگ چین بوده است. در چند دهه قبل باستان شناسان چین مقبره چین شی خوانگ دی را کشف نمودند که ارتش کاملی از سفال در آن قرار داشت. گفته شده است که ساخت این مقبره بزرگ 10 سال طول کشیده است .

چین شی هوان گدی، نخستین امپراتور سلسله کین(چین) بود که ایالات مختلف کشور چین را متحد کرد و در سال 221 پیش از میلاد، امپراتوری چین را رسماً پایه گذاری نمود.

آرامگاه امپراتور کین در شهر شیان واقع در استان شانشی به همراه جنگجویان سفالی مشهوری که در سال 1974 کشف شدند می باشد. این آرامگاه از سال 1987 در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

سلسله هَن : 206 ق .م تا 211 میلادی. این سلسله همزمان با اشکانیان بوده و پادشاهان این سلسله راه ابریشم را توسعه داده و سفیرانی به ایران و اروپا فرستاده اند.

کاغذ در سال 105 میلادی اختراع شد و از چین به سمرقند ، ایران و سپس به بغداد و اروپا رفت.

سلسله تانگ : 618 تا 906 میلادی. ورود ادیان مختلف از جمله زردتشت، مانوی، اسلام و نیز اختراع صنعت چاپ در این دوره رخ داد و چینی سازی نیز در این سلسله جای خود را باز کرد و از اهمیت ظروف فلزی کاست.

در خصوص بناهای قدیمی پیش از تاریخ چین، جز دیواره های چینه ای و خانه های چوبی ویران شده اثر دیگری بدست نیامد. احتمالاً بناهای پیش از تاریخ چین به دلیل اوضاع جغرافیایی این کشور، چوبی بوده و به دلیل احتمال آتش سوزی و پوسیدگی از آنها نشانه ای بدست نیامده است.