مخاطرات فرهنگی در پاندمیک کرونا - مجله ابوذریون

بدیهی است صدمات مالی وارده به خانوار ها به خصوص اقشار کم درآمد در همه ابعاد زندگی خواهد بود و دور از ذهن نیست که جنبه های فرهنگی و اجتماعی زندگی ایرانیان نیز به همین دلیل تحت تاثیر این پاندمیک قرار گرفته و خواهد گرفت.

به نظر می رسد مسائل مالی رفاه خانوار های ایرانی را تحت تاثیر قرار داده و با افزایش مخارج مرتبط با تغذیه، بهداشت و تحصیل در امسال باید انتظار داشت که میزان هزینه کرد ایرانیان در زمینه های فرهنگی کمتر از گذشته گردد و این موضوع غیر از خسارت جبران ناپذیر بر دست اندرکاران حوزه نشر و اهل هنر به مخاطرات جدی در زمینه های فرهنگی و اجتماعی کشورمان منجر خواهد شد.

در همین رابطه، هفته گذشته آقای سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سی و ششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان ها اظهار نموده اند: پیمایش های زیادی انجام داده ایم و متوجه شدیم که در حوزه کتاب مصرف فرهنگی ما هفته ای 90 دقیقه و در بخش نشریات هم 30 دقیقه در هفته بوده است، این در حالی است که 77 درصد جامعه هدف سینما نمی رفته اند و از 23 درصدی هم که به سینما می رفته اند، 27 درصد تنها سالی یک بار به سینما رفته اند.

ایشان تأکید نموده اند که اگر به فرهنگ به عنوان یک احتیاج ثانوی نگاه کنیم بخشی از مسائلی که در سال ها گرفتارش بودیم همچنان لاینحل باقی خواهد ماند. احتمالأ نتایج این پیمایش مربوط به دوران قبل از کروناست و مسائل مالی روی توان مردم برای هزینه های فرهنگی در ماه های پیش رو آثار جدی می گذارد.

این نکته را نیز باید گوشزد کرد که اعداد و ارقام سرانه مطالعه در ایران همیشه دچار تشتت در شیوه محاسبه بوده تا جایی که در یکی دو دهه اخیر سرانه مطالعه ایرانیان از دو دقیقه تا 120 دقیقه در شبانه روز اعلام شده است.

بدنیست بدانیم براساس گزارشی در سال 2018 میلادی، مردم هند، چین، تایلند و فیلیپین روزانه بیشتر از یک ساعت مطالعه می نمایند و علی رغم اینکه کشور های غربی وقت کمتری را نسبت به کشور های ذکر شده به مطالعه اختصاص می دهند بازهم سرانه مطالعه کشور های غربی دو تا پنج برابر رقم اعلام شده مطالعه ایرانیان در سی و ششمین اجلاس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و نکته مهمتر اینکه اروپایی ها بیش از 200 یورو در سال 2018 به خرید محصولات فرهنگی اختصاص داده اند که این میزان بیش از هزینه ای است که برای تعطیلات خود خرج نموده اند.

اگر تعطیلی مراکز علمی، آموزشی و کتابخانه ها را هم در ایام کرونا با معضلات مالی هزینه کرد خانوار در زمینه های فرهنگی پیوند بزنیم به مخاطرات جدی در عرصه های گوناگون فرهنگ کشورمان می رسیم که باید مدیران و دست اندرکاران با برنامه ریزی و تمهیدات جدی به کاهش این مخاطرات و پیامد های ناگوار آن بپردازند.

*استاد دانشگاه گیلان