هنر و تمدن جنوب شرق ایران با موضوع شهر سوخته - مجله ابوذریون

ایرنا:همایش هنر و تمدن حوزه جنوب شرق ایران با موضوع شهر سوخته، با همکاری استانداری سیستان وبلوچستان، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و موزه ملی ایران به آخرین پژوهش ها، یافته ها و دستاوردهای پژوهشگران و باستان شناسان درباره این حوزه مهم و بزرگ تمدنی می پردازد.

این همایش به دبیری علمی سیدمنصور سیدسجادی سرپرست گروه کاوش های شهر سوخته، برگزار می گردد و اجرای موسیقی محلی، رونمایی از کتاب شهر سوخته، نمایش فیلمی مستند با موضوع این شهر و نمایشگاهی از آخرین یافته ها و کاوش های باستانی منطقه، از برنامه های آن است.

پژوهشگران و متخصصان ایرانی و اروپایی در این همایش، در دو بخش تخصصی به ارایه آخرین دستاوردهای هنری، معماری و تمدنی این شهر می پردازند. این همایش، دوشنبه 27 آبان 1398، ساعت 9:30، در تالار ایرانِ فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران افتتاح می گردد.

شهر سوخته در کناره جاده زابل به زهدان در کیلومتر 56 زابل نهاده شده است. این شهر با قدمتی بیش از پنج هزار سال در ساحل رود هیرمند و دریاچه هامون ساخته شده است. مساحت کلی شهر 280 هکتار است و به ناحیه مسکونی، ناحیه مرکزی، بخش صنعتی، قبرستان و بناهای یادبود تقسیم بندی شده است. بخش مسکونی این شهر 80 هکتار است که مردم در آن موقع در این قسمت خانه های خود را ساخته و زندگی می کردند.

درست است که امروز این ناحیه به صورت بیابانی بی آب و علف است و فقط درخت گز در آن می روید اما در گذشته از نواحی سرسبز ایران بوده و در آن درختانی مثل افرا، سپیدار، بید مجنون و … وجود داشته است. در گذشته بیشتر تمدن ها در کنار رودخانه ها و دریاچه ها شکل می گرفتند و علت اصلی شکل گیری این تمدن در این محل هم دریاچه هامون بوده که در زمان های قدیم بر خلاف امروز کاملا پر آب بوده است

.در این شهر، صنعت های مختلفی مثل نساجی، سنگ تراشی و جواهرسازی فعال بوده که این شهر را از پیشرفته ترین شهرهای جهان نموده بود. از میان خرابه های شهر سوخته 12 نوع بافت پارچه ای به دست آمده که صنعت نساجی پیروز این شهر را نشان می دهد. در این شهر برای آبرسانی و فاضلاب، سیستمی سفالی کاملا مدیریت شده وجود داشته است.

از دیگر مواردی که پیشرفته بودن این شهر را بر ما آشکار می نماید کشف چشم مصنوعی و بازی مشابه تخته نرد از میان ویرانه های موجود است. با آنالیز شواهد مختلف در ایران تعیین شده که در زمان ماقبل میلاد مسیح به غیر از شهر سوخته تمدن های دیگری هم در ایران زندگی می کردند. این شهر در سال 1385 به ثبت ملی رسید و در سال 1393 در لیست میراث جهانی یونسکو نهاده شد.

اولین بار، کلن بیت که از ماموران نظامی بریتانی بود پس از بازدید از این شهر نام آن را شهر سوخته گذاشت و به این اشاره نمود که آثار آتش سوزی را در آن دیده است. سپس باستان شناسان ایتالیایی به مدت 11 سال در فاصله سال های 13466 تا 1357 بر روی این شهر تحقیقاتی را انجام دادند. گفته می گردد که علت اصلی نابودی این شهر آتش سوزی نبوده بلکه دلیل اصلی دو عنصر آب و باد بوده که در طی سالیان این تمدن را از بین برده است.